Tijdens de bijeenkomst van Programma JOOZ op 24 november deden ruim vijftig professionals inspiratie op voor het versterken van (zeer) jonge ouders in hun opvoedkracht. Ze maakten kennis met enkele laagdrempelige methoden om in te zetten binnen hun eigen werkterrein.

Ouderschap

José Koster nam ons in vogelvlucht mee in het nut van ouderschapstheorie. Hoe houden ouders zich staande? Wat kun je betekenen voor een ouder om de balans te hervinden?

Hoe blijf je in verbinding met ouders als het moeilijk wordt? Door de vele emoties gebeurt er veel ‘onder water’ in de communicatie. Daarom heb je een anker nodig: het denkschema van Alies van der Pas.

Denkschema: De Buffer

In het denkschema heb je aan de ene kant het ouderschap zelf, zoals grenzen stellen, verzorgen en verwachtingen. Aan de andere kant zijn er de omstandigheden. Denk hierbij aan het kind zelf, voeding, netwerk of cultuur. Deze omstandigheden zijn vaak niet te veranderen en alleen de ouders kunnen bepalen of ze zwaar zijn of niet. Tussen het ouderschap en de omstandigheden zit ‘de buffer’. Deze buffer vangt de klappen op en geeft veerkracht. De buffer bevat 4 componenten:

  • Solidaire gemeenschap: vind je als ouder sociale steun? Heb je een netwerk die jou kan dragen? Heb je het gevoel dat je er bij hoort?
  • Goede taakverdeling: is er een netwerk van voorzieningen? En heeft de ouder steunfiguren?
  • Metapositie: heb je als ouder het overzicht en kun je met een helikopterview naar je eigen ouderschap kijken?
  • Goede ouderervaring: kun je als ouder focussen op wat wel goed gaat? En waarom gaat dat goed? Goede ervaringen geven een diepe bron van kracht en zelfvertrouwen.

Bufferen!

Met de buffer kun je als hulpverlener vaak in korte tijd iets betekenen voor ouders. Durf je solidair te zijn? Kijk je met de ouder mee? En zie je de betrokken ouder achter de soms heftige emoties? Het denkschema helpt je elke dag weer bij je hulpverlenerschap.

Transformatie naar vader

Johan van der Wiel van Vader Verkent ging in op de transformatie van jongen (man) naar vader. Er is geen specifieke aanpak voor jonge vaders, dus wat kun je doen als hulpverlener? Johan noemt het opdoen van ervaringen en hoe die je identiteit vormen. Hoe meer ervaringen je als jonge vader op doet, hoe meer mogelijkheden je hebt en hoe sterker deze mogelijkheden zijn. En het is belangrijk dat de jonge vader deze ervaringen zo vroeg mogelijk opdoet. Liefst al vanaf het moment dat hij weet dat hij vader gaat worden. Kijk als hulpverlener hoe de vader de zwangerschap kan mee ervaren en de aanstaande moeder kan steunen.

Uit de brainstormgroepjes kwamen onder andere de volgende punten naar voren:

  • Zorg dat de jonge vader eerst in zijn nieuwe rol komt.
  • Wat kan de moeder doen om de vader te steunen?
  • Laat de jonge vader met andere vaders praten. Wat is een vader en hoe zien zij hun vaderrol?
  • Zorg dat er een programma voor ouders komt en niet alleen voor moeders.
  • Er zijn initiatieven als de ‘Papaklas’ waar vaders onder elkaar hun ervaringen rond de bevalling kunnen delen. Of ‘Aanpakken voor aanstaande vaders’ waar aanstaande vaders zich voorbereiden op het vaderschap.

Deelsessies

Initiatiefnemers van Meeleefgezin, OpvoedParty en HetBegintBijMij hielden deelsessies over de kern van hun methode. Professionals konden twee methoden kiezen om nader kennis mee te maken.

Organisatie

Dit congres is een initiatief van Programma JOOZ, een landelijk programma voor primaire, secundaire en tertiaire preventie bij onbedoelde zwangerschap en jong ouderschap. Het is een samenwerking tussen Siriz, JSO, Timon, FIOM, MEE Plus Groep, Nederlands Centrum Jeugdgezondheidzorg, GGD Hollands Noorden, De Beschermde Wieg, Leger des Heils, Altra en ervaringsdeskundigen. In afstemming met Programma Impuls preventie tienermoederschap.

JOOZ is een landelijk programma voor primaire, secundaire en tertiaire preventie bij onbedoelde zwangerschap en jong ouderschap.